ماهیت پول و وظایف پول چیست؟
در یک تعریف گفته می شود که پول، بدهی دولت است.
بر اساس معادله پولی(دارایی غیر نقدی+ بدهکاران(ارز) + نقدینگی(داخلی و خارجی)= بدهی+ سرمایه) دولت حداکثرمی تواند به اندازه مجموع دارایی غیر نقدی و ارز، نقدینگی ایجاد کند. این مقدار نقدینگی در اصل بدهی دولت استکه در مقابل آن، دارایی یا ارز داده می شود. از اینرو گفته می شود که پول بدهی دولتها است.(البته باید گفت در این تحقیق این مساله رد شده و ثابت می شود که پول بدهی حساب ملی است نه دولتها)
الف2- پول، وسیله شمارش نقدینگی است.
1- پول برای شمارش مقدار نقدینگی در سطح خرد و کلان به کار می رود. در سطح خرد، افراد به راحتی حساب پول در صندوق و بانک را شمارش کرده و مقدار نقدینگی به دست می آید. در سطح کلان نیز با توجه به شماره سریال پولها، می توان مقدار آنها را به دست آورد.( البته پولهای فرسوده و یا پولهای برگشت خورده به بانک مرکزی و یا پولهایی که از بین رفته و صورت جلسه شده است را باید از آمار نقدینگی کم کرد.)
2- محاسبه مقدار ارز پشتوانه نقدینگی، چگونه انجام می شود؟
ارز همان بدهکاران در ترازنامه و معادله پولی می باشد؛ ارزی پشتوانه نقدینگی استکه اولا قابل وصول شدن باشد؛ بعد اینکه در انتظار تبدیل به دارایی یا خدمات دیگری نباشد. از اینرو ارزهای بی اعتبار و بدون پشتوانه نمی توانند پشتوانه نقدینگی باشند.همچنین بعضی از ارزها در حال تبدیل شدن به سایر داراییها و خدمات هستند؛ اینها نیز نمی توانند به عنوان پشتوانه نقدینگی قرار بگیرند. ارزهایی باید به عنوان پشتوانه نقدینگی محاسبه شوند که یا به عنوان ذخیره ثابت ارزی، در بانک مرکزی نگهداری می شوند. و یا ارزهای ثابت دیگری که در حساب بانکی افراد در حساب بلند مدت آنها نگهداری می شود.(در حساب یک سال به بالا نگهداری می شود.) البته ارزهایی که در حساب اشخاص خارجی قرار دارد؛ اطمینان خیلی کمی داشته و نباید به عنوان پشتوانه نقدینگی محاسبه شوند.(مگر اینکه افراد خارجی، به عنوان افراد وطنی تغییر ملیت بدهند.)
از اینرو فروش ارز توسط دولت به مردم، سرمایه ارزی را کاهش می دهد. مگر اینکه دولت سیاستهایی را در پیش بگیرد که مردم یا ارز خود را به دارایی پشتوانه نقدینگی تبدیل کرده و یا اینکه در حساب بلند مدت نگهداری کنند.
الف3- پول نشان دهنده ارزش نقدینگی است.
یکی از وظایف اصلی پول این استکه نشان دهنده قیمتها و ارزش کالاها باشد.(باید گفت نشان دهنده قیمت کالاها و خدمات است نه تعیین کننده ارزش آنها) از اینرو دولت وظیفه دارد با تعیین قیمتها(به روش استاندارد) ارزش کالاها و خدمات را تعیین کند. در این شرایط پول می تواند نشان دهنده ارزش کالاها و خدمات باشد. در شرایطی که ایجاد پول بر اساس میزان تقاضای آن باشد؛ با افزایش حجم پول نسبت به داراییها، قیمتها به شدت افزایش می یابد؛ در این شرایط ، پول، قیمتها را تعیین می کند.همچنین پول، وظیفه اصلی خودش یعنی نشان دادن ارزش را از دست می دهد.(از اینرو ایجاد پول بر اساس بازار عرضه و تقاضای پول، باعث می شود که پول وظایف خود را انجام نداده و دولتها نیز در حفظ ارزش پول ناتوان باشند.)
الف4- پول اعتبار نقدینگی افراد را حفظ می کند.
یکی از دلایل مهمی که افراد از پول استفاده می کنند این استکه پول می تواند متناسب با کالاها و خدمات، دارای ارزش و اعتبار باشد. به هر دلیلی این اعتبار از دست برود؛ استفاده از پول نیز بی معنی می شود. از اینرو یکی از وظایف اصلی دولتها، حفظ اعتبار پول، متناسب با دارائیهای جامعه است.
زمانیکه قیمت کالاها در بازار عرضه و تقاضا تعیین شود و به هر دلیلی پول زیادی عرضه شود(از طریق چاپ پول یا چاپ پول تقلبی و یا از طریق پولشویی و غیره) در نتیجه تقاضای کالاها افزایش یافته و در نتیجه قیمت آنها نیز بالا می رود. در این شرایط ، افزایش عرضه پول باعث کاهش ارزش پول شده و پول خاصیت اعتباری و حفظ ارزش متناسب با داراییها را از دست می دهد و در نتیجه مردم چندان تمایلی به نگهداری پول ندارند.
با توجه به این مطالب باید گفت؛ ایجاد پول از طریق بازار عرضه و تقاضای پول و تعیین قیمتها کالاها و خدمات در بازار عرضه و تقاضا، باعث می شود که ارزش نقدینگی پول و اعتبار نقدینگی افراد از دست برود.(یعنی پول تمام خاصیت خود را از دست بدهد.)
از اینرو برای جلوگیری از بی اعتباری پول باید پول بر اساس میزان داراییها ایجاد شود و با تعیین قیمتها و ثابت نگه داشتن آنها، اعتبار و ارزش پول نیز ثابت بماند.(افزایش داراییها و افزایش حجم پول و افزایش قیمتها باید با یک سیاست هماهنگ انجام شود که در مطالب بعدی توضیح می دهیم.)
الف 5- دولت بوسیله پول، بخشی از وظایفش را انجام می دهد.
یکی از وظایف بزرگ پول که دولتها به خوبی از آن استفاده نمی کنند؛ ایجاد عدالت اجتماعی است.
دولت و حساب عمومی می توانند از محل حساب ملی (حساب نقدینگی ملی) وام پرداخت کرده