چکاپهای فرزندتان: نوزاد
دکتر یا پرستار فرزندتان در بیمارستان احتمالاً:
1. وزن، قد و محیط سر فرزندتان را اندازهگیری کرده و اعداد را در جدول رشد او یادداشت خواهد کرد.
2. سوالاتی پرسیده، به نگرانیهای شما پاسخ داده و توصیههایی برای مراقبت از فرزندتان ارائه خواهد داد:
غذا دادن. شیر مادر بهترین تغذیه برای نوزادان است اما شیر خشک نیز موادمغذی لازم برای آنها را فراهم میکند. به نوزادان باید هر زمان که خواستند (وقتی گرسنه هستند) شیر دهید که تقریباً هر یک تا 3 ساعت خواهد بود. دکتر یا پرستارتان شیردهی شما را نگاه کرده و اگر در آن مشکلی داشتید، کمک و راهنماییتان خواهد کرد. بچههایی که با شیر خشم تغذیه میکنند در هر وعده به 90-30 میلیلیتر شیر نیاز دارند. در اواسط شیر دادن و آخر آن، باید بگذارید نوزاد آروغ بزند. هرچه نوزادان بزرگتر میشوند، در هر وعده شیر بیشتری میخورند و این باعث میشود که وعدههای آنها در طول روز کمتر شود.
ادرار و مدفوع. نوزادی که از شیر مادر تغذیه میکند تازمانیکه شیر مادر بیشتر شود، ممکن است در روز فقط یک یا دو بار پوشک خود را خیس کند. برای همه بچههای 5-3 روزه باید انتظار روزی 6 پوشک خیس را داشته باشید. نوزادان در ابتدا فقط یکبار در روز در پوشک خود مدفوع میکنند و مدفوع آنها در چند روز اول تیره و قیرمانند است و بعد 4-3 روز، نرم و شل و زرد-سبزرنگ میشود. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، به طور طبیعی چند پوشک کثیف خواهند کرد و اگر تعذیه آنها با شیر خشک باشد، این میزان کمتر خواهد شد.
خوابیدن. نوزاد ممکن است 16 ساعت در روز یا بیشتر بخوابد که هر مرتبه خوب او بیشتر از 3-2 ساعت طول نمیکشد و شبها کمی طولانیتر خواهد شد. نوزادان نباید بیشتر از 4 ساعت بدون تغذیه بخوابند.
رشد. نوزادان تازه به دنیا آمده باید بتوانند:
• به چهرهها یا اشیاء روشن و براق در فاصله 30-20 سانتیمتری خود دقت کنند.
• به صداها واکنش دهند --ممکن است با صدای والدین برگردند، ساکت شوند، پلک بزنند یا گریه کنند.
• دستها و پاهایشان را در حالت جمع نگه دارند.
• واکنشهای نوزادی قوی مثل موارد زیر داشته باشند:
- مکیدن: به جلو آمده و بعد سر سینه یا بطری شیر خود را میمکد.
- گرفتن: انگشتی که در کف دست او قرار داده شده را سفت میگیرد.
- ژست شمشیرباز: وقتی سرش را به سمتی برگردانید، دست آن سمت را صاف کرده و دست مخالف آن را خم میکند.
- واکنش تکان: دستها و پاهایش را باز کرده و بعد وقتی تکان داده میشود، آنها را خم میکند.
3. نوزاد را به صورت لخت معاینه فیزیکی خواهد کرد که شامل معاینه چشمها، گوش دادن به صدای قلب نوزاد، گرفتن نبض، بررسی بند ناف و معاینه پشت، رانها و پاهای او میباشد.
4. اولین واکسنهای او را انجام خواهند داد. نوزاد وقتی هنوز در بیمارستان است باید اولین واکسیناسیون خود را انجام دهد. واکسیناسیون از نوزاد دربرابر بیماریهای جدی محافظت میکند، ازاینرو خیلی مهم است که به موقع انجام شوند. برنامههای واکسیناسیون ممکن است متفاوت باشد، از اینرو بهتر است در این رابطه با پزشک او صحبت کنید.
5. آزمایشاتی انجام خواهد شد. یک نمونه خون کوچک از پاشنه پای نوزادتان گرفته خواهد شد تا برای بعضی بیماریهای خطرناک آزمایش شود. همچنین ممکن است برای او تست شنوایی انجام شود.
نگاه به آینده
در زیر به نکاتی اشاره میکنیم که برای ویزیت بعدیتان بعد از یک هفته باید به خاطر داشته باشید:
غذا دادن:
1. اگر ابه نوزادتان شیر مادر میدهید:
• به نوزادتان کمک کنید بتواند نوک پستان را درست بگیرد: دهانش را کامل باز کرده و زبانش را پایین ببرد.
• تا قبل از یک ماهگی به او شیشه شیر یا پستانک ندهید.
• به نشانههای سیر شدن نوزادتان دقت کنید، مثل برگرداندن سرش از نوک پستان و بستن دهانش.
• به مصرف روزانه ویتامین دوران بارداریتان یا مولتیویتامین ادامه دهید.
2. اگر به نوزادتان شیرخشک میدهید:
• از شیرخشکهای غنیشده با آهن استفاده کنید.
• برای درست کردن شیر یا نگهداری آن، دستورات نوشتهشده روی بسته را دنبال کنید.
• هیچوقت نوزاد را با شیشهشیر در تختش نگذارید.
• به نشانههای سیر شدن نوزادتان دقت کنید، مثل برگرداندن سرش از نوک پستان و بستن دهانش.
مراقبتهای معمول:
1. قبل از بغل کردن نوزاد دستهایتان را بشویید و از افراد بیمار دوری کنید.
2. نوزادتان را در آغوش بگیرید و به نیازهای او دقیق باشید. تصور نکنید که زیاد در آغوش گرفتن نوزاد باعث لوس شدن او میشود.
3. دقت کنید که پوشک نوزادتان زیر بندناف او باشد تا بندناف خشک شود. بندناف معمولاً بین 14-10 روز بعد از تولد میافتد.
4. برای پسرهایی که ختنه شدهاند، روی ناحیه تناسلی او وازلین بزنید.
5. دخترها ممکن است در هفته اول بعد از تولد ترشح خون از واژن داشته باشند.
6. تا زمانیکه بندناف بیفتد یا ختنه پسرها خوب شود، نوزاد را با اسفنج حمام کنید. دقت کنید که از اب خیلی داغ استفاده نکنید.
7. از صابونها و کرمهای بدون بو استفاده کنید.
8. اگر فرزندتان تب داشت، به نظر مریض میرسید، شیر نمیخورد، پوشک خود را کثیف نمیکرد، نمیتوانست خوب نوک پستان را بگیرد، بعد از خوردن شیر به نظر سیر نمیرسد، زرد رنگ به نظر رسید، یا اطراف بندناف یا ختنه او بیش از حد طبیعی قرمز شده بود، با پزشک او تماس بگیرید. بدون مشورت با دکتر هیچ دارویی به نوزاد ندهید.
9. احساس ناراحتی، بدخلقی یا اضطراب بعد از تولد نوزاد در مادران طبیعی است. اگر این احساسات خیلی شدید شدند یا بیشتر از یک یا دو هفته طول کشیدند، با دکترتان تماس بگیرید.
ایمنی
1. برای جلوگیری از بروز سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS):
• به فرزندتان شیر مادر بدهید.
• همیشه نوزاد را روی یک تشک سفت به پشت بخوابانید، بدون اینکه در گهوارهاش پتو، بالشت، لحاف یا اسباببازی اضافه بگذارید.
• دمای اتاق را کنترل کنید و از بیاندازه گرم کردن آن خودداری کنید.
• بیش از حد نوزاد را نپیچید.
• قبل از خواب در دهان نوزاد پستانک بگذارید و اجازه بدهید که با آن بخوابد. اگر از شیر مادر تغذیه میکند، باید صبر کنید که به آن عادت کند و بعد پستانک را به او معرفی کنید.
2. در اطراف نوزاد سیگار نکشید و نگذارید کس دیگری هم این کار را بکند.
3. نوزاد را همیشه در صندلی مخصوص نوزاد در ماشین روی صندلی عقب قرار دهید.
4. وقتی نوزادتان بیدار است، او را تنها نگذارید، مخصوصاً در جاهایی که سطح بلندی دارد یا حمام.
5. هیچوقت فرزندتان را تکان نداده، نلرزانید و بالا و پایین نیندازید، این کار میتواند منجر به خونریزی مغزی و حتی مرگ شود.
6. از قرار دادن نوزاد در معرض نور خورشید خودداری کنید و در چنین شرایطی حتماً روی او را بپوشانید و در صورت امکان به محل سایه منتقل کنید. استفاده از کرم ضدآفتاب برای کودکان زیر 6 ماه توصیه نمیشود. اما در شرایطی که لباس و کاور مخصوص برای نگهداری از او در برابر آفتاب نبود، از مقدار بسیار کمی کرم ضدافتاب برای نوزاد زیر 6 ماه خود استفاده کنید.